| ПАУН Ес ДУРЛИЋ | ||
|
РАЈСКА СВЕЋА У КУЛТУ МРТВИХ КОД ВЛАХА У ИСТОЧНОЈ СРБИЈИ "Развитак", број 209-210, Зајечар 2002, стр. 139-140 |
||
| ПРИЛОГ 1. | ||
|
МАРТУРИЈА КОЈА СЕ ИЗГОВАРА НА ПОЧЕТКУ ИЗРАДЕ РАЈСКЕ СВЕЋЕ |
||
|
Suare frăcîjuare, să fij mărturije pi kum faśem lumanarja lu [Janku]. Suarlji ku Luna să fije mărturije. |
Сунашце, брате буди сведок док правимо [Јанкову] свећу. Сунце и Месец нека сведоче. |
|
|
5 |
365 đi dzîlje pi an đi dzîlje - |
365 дана у години – |
|
šî miś šî marj, šî praznjiśe šî miś šî marj đi tuaće ma rog pi [Janku] săl skoćec đin njegurjec! |
мали и велики, и празници, мали и велики - свима се молим да [Јанка] извучете из мрака! |
|
| 10 | Sî faśjem lumanarja să ajbje veđiarje! | Да правимо свећу да има светло! |
|
Pi unđe gođe va merźa - să ajbje veđiarje! Sî va duśe sî să spjalje ku apă pi pjalje - sî ajbje veđiarje! |
Куд год буде ишао - да има светло! Буде ли ишао водом да се купа - да има светло, |
|
| 15 | sî să šćiargă ku peškirju | буде ли се пешкиром брисао |
|
- sî ajbje veđiarje, sî va înkalca în śarapj - sî ajbje veđiarje, sî va înbraka în izmjanje |
- да има светло, буде ли чарапе обувао - да има светло, буде ли гаће облачио |
|
| 20 | - sî ajbje veđiarje, | - да има светло, |
|
sî va înbraka în majică - sî ajbje veđiarje, sî va înbraka în pîntaluonj - sî ajbje veđiarje, |
буде ли мајицу навлачио - да има светло, буде ли панталоне облачио - да има светло, |
|
| 25 | săj ljiaźe săj đizljiaźe | буде ли их везивао, развезивао |
|
- sî ajbje veđiarje săj înkjepture, săj điškjepture - sî ajbje veđiarje, Kînd să înbrakă în kimjašă |
- да има светло, буде ли их скопчавао, раскопчавао - да има светло. Кад кошуљу навлачи |
|
| 30 | - să ajbje veđiarje, | - да има светло, |
|
să înkjepture, să înđiškjepture - să ajbje veđiarje, să înbrakă ăn điemper - sî ajbje veđiarje |
кад је скопчава и раскопчава - да има светло, кад облачи џемпер - да има светло, |
|
| 35 | să înkjepture, să înđiškjepture | кад га скопчава и раскопчава |
|
- sî ajbje veđiarje, sa înbrakă, sa đizbrakă - sî ajbje veđiarje, sa înbrakă în burkă |
- да има светло, кад се облачи и свлачи - да има светло, кад капут облачи |
|
| 40 | - sî ajbje veđiarje, | - да има светло, |
|
sa înbrakă, sa đizbrakă - sî ajbje veđiarje. Sa duśe sî sa spjalje pi uokj - să ajbje veđiarje, |
кад га облачи, кад га свлачи - да има светло. Кад одлази лице да мије - да има светло, |
|
| 45 | sî sa šćiargă ku pješkiru | да се пешкиром брише |
|
- să ajbje veđiarje, să sa pjapićenje ku pjapćinu - să ajbje veđiarje, sî sa radă |
- да има светло, да се чешљем очешља - да има светло, да се брије |
|
| 50 | - sî ajbje veđiarje, | - да има светло, |
|
să ujće în ogljindă - sî ajbje veđiarje. Sa duśe pja fară pintru jel - sî ajbă veđiare. |
да се огледа у огледалу - да има светло. Кад оде у поље нужду да врши - да има светло. |
|
| 55 | Đa rîndu să ajbje veđiarje | Свуда да има светла |
|
unđe gođe luj va trăbuji ... Sî va duśe a luj va slubadzî apă, sî sa dukă ku lumanarja în mînă la apă Ij va da luj pomană, |
где год му буде требало! Буду ли његови изливали воду нек са свећом у руци оде на воду, буду лу му његови давали поману |
|
| 60 |
sî să dukă la pomană ku lumanarja-n mînă |
нек на помен оде са свећом у руци. |
|
Sî ajbje veđiarje să mjargă, să proîmblje sî ajbje veđiarje să jasă în kîmpu rajuluj, |
Да има светло да иде, да шета, да има светло да стигне у рајско поље, |
|
|
65 |
sî ajbje veđiarje |
да има светло |
|
la stražărju rajuluj. Sî ajbă viđiajre đa rîndu, unđe gođe trijaśe unđe gođe mjarźe! |
код рајског стражара. Да има светло свуда куд год пролази, куд год иде! |
|
| 70 |
Sî fije viđerat |
Нека му светли |
|
ku lumanarja în mînă! Doasprîaśe lunj – doasprîaśe lumanărj, în tuata luna arje kîćo lumanarje, |
свећа у руци! Дванаест месеци - дванаест свећица, за сваки месец има по свећу, |
|
| 75 | tuaće sî lji cînă în kită frumuos. | све нек их чува у букету цвећа. |
|
Sî lje ajbje pi tuaće - sî ij viđearjdză, pi unđe gođe va trjeśa - sî ij viđerjardză, |
Нек их све прими - нека му светле, куд год буде ишао - нека му светле, |
|
| 80 | unđe gođe ij va trăbuji | где год му је потребно |
| - să ajbje veđiarje!
|
- нек има светло!
|
|
|
365 đi dzîlje pi an đi dzîlje, Svići Jovanu la apukatu anuluj, Svići Njikola la fîršîtu anuluj, |
365 дана у години дана, Свети Јован на почетку године, Свети Никола на крају године, |
|
| 85 | đi tuaće ma ruog | свима се молим |
|
pi [Janku] săl skoćiec la veđiarje, đin njegura sî jesă, lumanarja în mînă sîj dac, raju sî proîmblje în tuaće părcîlji, |
да [Јанка] извучете на видело, из мрака да изађе, свећу у руку да му дате, кроз рај нек прошета на све стране, |
|
| 90 | să fije viđerat pi unđe gođe mjarźe, | нек сија свуда куд буде ишао, |
sî ja lumanarja sî mjargă ku ja. Ku veđierilji sî sa proîmblje în raj, să ajbje veđierje đi veśije! Śe jo am grešît - |
и нек носи свуда свећу са собом. Уз њено светло нек рај обиђе, нек име светло за вечна времена! Што сам ја испустила |
|
| 95 | Dumnjedzîu an pljinjit! | Бог је допунио! |
| Bogdaprost. | Богдапрост. | |
| Казивач: Катица Божиновић, р. 1920. године у Рудној Глави, казивање снимљено у Мајданпеку 1994. године | ||