Rezultat pretrage:

Uneta reč: Gornjane * Svega reči: 19

BrVlaškiRumunskiSrpskiGnezdo rečiReč u umotvorinamaMestoVidi
926  bagram  salcâm  багрем  bagram (mn. bagramĭ) [akc. bagram] (i. m.) — (bot.) bagrem (Rabinia pseudacacia) ◊ bagramu ĭe ļiemn tarĭe, bun đi mulće trabuĭaļe — bagrem je tvrdo drvo, dobro za razne potrebe ◊ fluarĭa đi bagram ĭe bună đi albiń — bagremov cvet je dobar za pčela (medonosan) ♦ var. floran (Lubnica, Gamziograd) [Crn.] ♦ dij. var. salkim [akc. salkim] ♦ var. bagrĭem [Por.] ♦ dij. var. salkîm (Prahovo) [Kmp.] ♦ dij. sin. druog (Velika Kamenica, Grabovica) [Dun.]Terenski zapisi:
  • bagram — Osnić [Crn.], Kobilje [Stig], Duboka [Zvizd]
  • salkim, bagrĭem — Rudna Glava [Por.]
  • sălkîm — Samarinovac [Kmp.]
  • floran — Tanda, Gornjane, Topolnica [Por.] Topla, Luka, Bučje; Lubnica, Gamzigrad [Crn.]
  • florință — bagremar (Tanda) [Por.]
  • bagrîn — Krivača [Bran.]
  • druog — Velika Kamenica, Grabovica [Dun.]
  • malin — Rabova (Vidin, Bugarska)
Osnić  [Vidi]
587  bîrnarĭață  bârnăreaţă  брвнара  bîrnarĭață (mn. bîrnarĭațurĭ) [akc. bîrnarĭață] (i. ž.) — brvnara, stambeni ili ekonomski objekat, izgrađen od tesanih drvenih greda ◊ kasă bîrnarĭață ku ćindă — kuća brvnara sa tremom ◊ brnarĭață ku podrum — brvnara sa podrumom [Crn.] ◊ într-o vrĭame aĭ nuoștri a traĭit în borđiĭe, pi urmă a-nśeput să fakă kîć-o bîrnarĭață, đi triĭ-patru dîržaļe în lung șî-n lat — naši stari su prvo živeli u zemunicama, a kasnije su počelu da prave po neku brvnaru, od po tri-četiri držalje u dužini i širini ◊ bîrnarĭață s-a kĭemat șî koļiba fakută đi bîrńe, da șî aĭa kare a fuost înpļećită ku nuĭaļe, șî ļipită ku morśilă — brvnarom se zvala i koliba napravljena od brvana, a i ona koja je bila ispletena od pruća, i oblepljena blatom (Gornjane) ♦ sin. koļibă ♦ up. kasă [Por.] ∞ bîrnăOsnić  [Vidi]
1529  boboloșa  boboloșa ?  заоблити се  boboloșa (ĭuo ma boboloșîăḑ, ĭel sa boboloșîaḑă) [akc. boboloșa] (gl. p. ref.) — zaobliti se, dobijati obao oblik; naticati, narastati; gojiti se; debljati ◊ đemult vînatuori a taĭat ku fuarfiśiļi žuorḑ đi plumb, șî a boboloșat drîmiĭiļi pi țîăst — nekada su lovci sekli makazama olovo na trake, i pravili dramlije tako što su ih zaobljavali valjanjem po vršniku ♦ var. ĭuo ma boboloșîăsk, ĭel sa boboloșîașće (Gornjane) [Por.] Tanda  [Vidi]
773  bruobdă  cartof  кромпир  bruobdă (mn. bruobđe) [akc. bruobdă] (i. ž.) — (bot.) krompir (Solanum tuberosum) ◊ anu n-a fuost bun đi bruobđe, n-a rođit ńiśkît — godina nije bila dobra za krompir, nije rodio nimalo [Por.] ∞ krumpĭelGornjane  [Vidi]
605  Burćeńi  Burtea  Трбуховићи  Burćeńi [akc. Burćeńi] (i. m.) (por.) (pej.) — „Trbonje”, stari porodični nadimak u Gornjani, opština Bor Ranije je u selu bio veoma mali broj gojaznih ljudi, pa su oni retki dobijali nadimak "Burćeńi", koji se potom prenosio i na potomke. ◊ Ĭanku Burtan / Ĭanku Burćanu — Janko, iz familije Burćenja ♦ var. Burćuońi [Por.] Burćuońi [akc. Burćuońi] (antr.) — vlaško prezime familije u Šarbanovcu po pretku koji je imao nadimak Burća [Crn.] / < burća — (pej.) trbonjaburtă(opis) Iz nadimka Burća > Burćeńi nastaje posrbljeno prezime Burtanović. (Zapis: Durlić)Gornjane  [Vidi]
772  buskomĭeļńiță  boscomelniţǎ  бускомелница  buskomĭeļńiță (mn. buskomĭeļńiśe) [akc. buskomĭeļńiță] (i. ž.) — 1. boskomelnica, obredni kolač koji se jedini ljubi na pomanama, prilikom obreda namenjivanja pokojniku (Rudna Glava) 2. sveća kojom se kadi pomana (Gornjane) ◊ buskomĭeļńiță ie lumanarĭe numarată ku ungiĭa, kă la pomană trîabe să fiĭe tuot la număr — boskomelnica je sveća, na kojoj je noktom urezan određen broj recki, jer na pomani treba sve da bude na broju ♦ var. boskomĭeļńiță ♦ up. țuka [Por.] (opis) Buskomĭeļńița ĭe kolaku ăl măĭ mare la pomană; ĭa iĭ țîńe rîndu. Sa puńe la kapu pomeńi, đi parća đirĭaptă, sa țukă, kî pista ĭa mĭerg tuaće rugamînćiļi, măĭ mare rugamînt ĭe sî sa înpļińaskă pomana: dakă n-afi fakut tuot kum trîabe, să o înpļińaskă Dumńeḑîu ku Maĭka Prîastîśe șî ku Stražărĭu Raĭuluĭ. Đe mult ku ĭa s-a dus la rîu kînd a slubaḑît apa l-aĭ muorț, a puso la marźina api, đi o parće.

Boskomelnica je glavni hleb pomane, ona je uređuje. Stavlja se na čelo pomane, sa desne strane, i ljubi se, jer preko nje idu sve molitve, od kojih je najveća ona da Bog, Majka Prečista i Rajski Stražar dopune pomanu, ukoliko joj nešto nedostaje. Nekada je ovaj kolač nošen i na reku, kada se izlivala voda za mrtve, i stavljali su ga na obali reke, sa strane. (Kazivač: Olgica Trailović, Rudna Glava, zapis: Durlić, 2007.) [Por.]
Rudna Glava  [Vidi]
3849  țînut  ţinut  област  țînut (mn. țînuturĭ) [akc. țînut] (i. s.) — (izob.) oblast, područje, teritorija ◊ țînutu alu Rîu porĭeśi kuprinđe marźina Dunîri ku Đerdapu, Miruośu, Guolu, Șașka ku Arnaglaua șî Gorńana ku Kîrșĭa mare — oblast Porečke Reke zahvata obalu Dunava sa Đerdapom, Miroč, Deli Jovan, Šašku sa Rudnom Glavom i Gornjane sa Velikim kršom ◊ țînutu kîsîtorit ku Rumîń țîńe đila Muraua la zovîrńit, pănă la Ćimuok la rîsarit — oblast naseljena Vlasima zahvata od Morave na zapadu do Timoka na istoku [Por.] ∞ țîńaRudna Glava  [Vidi]
1110  Ţuośa  Țoca  Цока  Țuośa (mn. Țośuońi) [akc. Țouśa] (i. m.) — Coka, Cokići rod u Gornjani, opšt. Bor ◊ Țośuońi traĭesk în Saļișće, la luok kare-l kĭamă Mînastîrĭe — Cokići žive u Selištu, na mestu zvanom Manastirište ◊ muĭarĭa đin ńamu-luor sa kĭamă Țośuańe — žena iz njihove familije zove se Cokićka ◊ măĭ batrîn, đi kare s-a puvestît, a fuost vrunu Stan Țuośa, kare avut pi Fluorĭa Țuośu șî pi Marćin Țuośa — najstariji o kome se pričalo, bio je neki Stan Cokić, koji je imao Floru Cokića i Martina Cokića ◊ Țośuońi a fuźit în Gorńana đin munțîļi orașuluĭ — Cokići su izbegli u Gornjane iz porečkih planina [Por.] Rudna Glava  [Vidi]
1252  dovļaće  dovleac  дулек  dovļaće (mn. dovļeț) [akc. dovļaće] (i. m.) — (bot.) dulek, bundeva (Cucurbita pepo) ◊ a rođit dovļețî, kîće tri la un vrĭež — rodili duleci, po tri na jednoj vreži [Crn.] ♦ dij. var. duļaće (mn. duļeț) [akc. duļaće] ♦ var. duļiaće ◊ ĭastă duauă fuarme đi duļeț: porśĭeșć, șî turśĭeșć; ku aĭ porśĭeșć îngraș puorśi, da aĭ turśĭeșć, kare sînt albĭ, lunguĭaț, manînkă șî lumĭa — ima dve vrste duleka: svinjski i turski; sa svinjskim dulecima toviš svinje, a turske, koji su beli i duguljasti, jedu i ljudi ◊ un fĭeļ đi duļeț ĭe șî pĭapinu, ama ĭel la nuoĭ rar s-a prins — jedna vrsta duleka je i dinja, ali ona je kod nas retko uspevala (Rudna Glava) [Por.] (opis) Rîu Poreśi ĭe înparțît, Arnaglaua ḑîśe duļaće/duļiaće, da alalće saće: dovļaće, or dovļeće (Țrnajka, Tanda, Gorńana, șî saćiļi kîtra Dunîrĭe: Topuoļńița, Klokośuouțu, Muosna). — Porečka Reka je podeljena, Rudna Glava govori duljaće/duljiaće, a ostala sela: dovljaće, ili dovljeće (Crnajka, Tanda, Gornjane, i sela prema Dunavu: Mosna, Klokočevac, Topolnica, u ovom poslednjem samo u istočnom delu, u zapadnom, koji je bliži Rudnoj Glavi, govori se duļaće. Zapis: Durlić). (Vidi kartu Porečke Reke) (opis) Đi mult rar a fuost duļeț turśeșć, șî lumĭa a mînkat duļeț porśeșć: taĭ duļiaćiļi-n duauă, șă-l puń la vatra fuokuluĭ, ku gura-n źuos, șî-l astruś ku spuḑă; kînd sa kuaśe, sa manînkă așa, or ku lapće, kî ĭe mîăĭ dulśe; kînd sa kađe vro pomană, s-a dat șî la muorț đi pomană. — Nekada je manje bilo turskih duleka, pa su ljudi jeli svinjske duleke: isečeš dulek na pola, i staviš ga u vatru kamina sa otvorom na dole i pokriješ žeravicom; kad se ispeče, pojedeš ga tako, ili sa mlekom, što je mnogo slađe. (Kaz. Aleksija Trailović, zas. Blizna, Rudna Glava, zapis: Durlić, 2012) [Por.] Osnić  [Vidi]
1540  dumbrauă  dumbravă  дубрава  dumbrauă (mn. dumbrîăvi) [akc. dumbrauă] (i. ž.) — (bot.) dubrava, vrsta šume ◊ kuodru kare stă întrĭeg, nuĭe taĭat đin ĭel, padure đasă, ku ļiamńe nu prĭa marĭ — šuma koja je ostala cela, koja nije sečena, gusta šuma sa drvećem koje nije previše visoko ◊ ĭastă o Dumbrauă la Gorńana șî una la Lazńița — ima jedna Dubrava u Gornjani i jedna u Laznici [Por.] Gornjane  [Vidi]
1931  đizdori  dezdori  ражалити  đizdori (ĭuo ma đizdorĭesk, ĭel sa đizdorĭașće) [akc. đizdori] (gl. p. ref.) — (folk.) ražaliti se, ražalostiti se, smanjiti žalost ◊ muĭeriļi kînd kîntă dupa-l muort, ĭaļe sa đizdorĭesk, stîmpîră duoru dupa ĭel — žene koje pevaju za pokojnikom, ražaljuju se, smanjuju žal za njim [Por.] ∞ duorGornjane  [Vidi]
2251  Fufu  Fufu  Фуфу  Fufu [akc. Fufu] (i. m.) — (antr.) Fufu, vlaški nadimak nejasnog značenja i porekla ◊ Fufu ĭe poļikră batrînă la Gorńana, da ĭastă șî pin alće saće rumîńeșć — Fufu je stari nadimak u Gornjani, ali ga ima i u drugim vlaškim seliama ◊ măĭ batrîn Fufu đi kare sa șćiĭe ĭe vrun Pîătru Fufu, ĭastă apruape la doăsuće đi ań đi kînd a trait ĭel — najsatriji Fufu o kome se zna je neki Petar Fufu, ima blizu dvesta godina otkad je on živeo [Por.]Gornjane  [Vidi]
2252  Fufuļieșći  Fufulești  Фуфуловић  Fufuļieșći [akc. Fufuļieșći] (i. m.) — (antr.) Fufulović, Fufuljević, porodični nadimak familija u Gornjani i Rudnoj Glavi, nastao od nadimka Fufu ◊ Fufuļieșći traĭesk în Saļișće; sa puvestîașće kî akolo sînt iĭ ku Pipiĭuońi măĭ batrîń — Fufulovići žive u Selištu; priča se da su oni tamo sa Pipićima najstariji ◊ Fufuļieșći puvestîăsk k-a luor aĭ batrîń în Gorńana a veńit đin Buśa — Fufulovići pričaju da su njihovi stari u Gornjane došli iz Bučja ◊ Fufuļieșći în Arnaglaua sînt veńiț đi la Gorńana; a luor rudă sa stîns, a ramas numa poļikra la o krĭangă đi Bîlańeșći, kare sînt mutaț đi la Kîrșe la śuaka Rnaglîăvi, ș-a nîsļeđit moșîĭa lu Fufuļieșći — Fufulovići u Rudnoj Glavi su došli iz Gornjana; njihova se loza ugasila, ostao je samo nadimak u jednoj grani Balanovića, koji su se sa Krša preselili na Rudnoglavsko brdo, i nasledili imanje Fufulovića [Por.] ∞ Fufu Gornjane  [Vidi]
2194  funduańe  fundoaie  дубодолина  funduańe (mn. funduońurĭ) [akc. funduańe] (i. ž.) — 1. (geog.) dubodolina ◊ s-a dus ku vićiļi la funduańe, nu vińe îndată — otišao je sa stokom u dubodolinu, neće doći skoro 2. (top.) Dubodolina ◊ Funduańe, kotunu Gorńeńi, vaļe adînkă, lungă șă înkisă întra kîrșuaće, la otar întra Gorńana șî Buśa — Dubodolina, zaselak Gornjane, duboka i dugačka kotlina, zatvorena kršem, na međi između Gornjana i Bučja [Por.] ∞ fund Gornjane  [Vidi]
2621  krumpĭel  crumpănă  кромпир  krumpĭel (mn. krumpiĭ) [akc. krumpĭel] (i. m.) — (bot.) (nutr.) krompir ◊ krumpĭelu ĭe o bukată đi mînkare kare sa samînă în građină — krompir je jestiva biljka koja se seje u bašti ♦ var. krîmpĭel, mn. krîmpiĭ (Tanda) ♦ sin. bruobdă, mn. bruobđe, (Gornjane) [Por.] ♦ dij. var. krumpir, mn. krumpi (Samarinovac) [Kmp.] ♦ dij. var. krumpĭer, mn. krumpĭerĭ (Sige) [Hom.] (Rašanac) [Mlava] (Kobilje) ♦ dij. var. krompĭer, mn. krompĭerĭ (Rečica, Požarevac) [Stig] ♦ dij. var. krîmpĭel, mn. krîmpiĭ (Krivelj) ♦ dij. var. krumpĭel, mn. krumpĭerĭ (Brestovac) ♦ dij. var. krumpĭer, mn. krumpĭerĭ (Valakonje) ♦ dij. var. grămpĭer, mn. grămpĭerĭ (Dobro Polje)[Crn.]krampĭel (mn. krampiĭ) (Radenka) [Zvizd]
krumpĭer (mn. krumpĭerĭ) (Krivača, Žitkovica) [Bran.]
Rudna Glava  [Vidi]
3436  krunt  crunt  крвав  krunt (kruntă) (mn. krunț, krunće) (prid.) — (med.) krvav, koji ima vidljive tragove krvarenja ◊ a spart kapu, ș-a veńit la kasă tuot krunt — razbio je glavu, i došao kući sav krvav ♦ sin. sînźeruos [Por.] ∞ sînźeGornjane  [Vidi]
3183  miriśikă  miericică  шећер  miriśikă (mn. miriśikă) [akc. miriśikă] (i. ž.) — (nutr.) šećer ◊ miriśika ĭe dulśață ku kare sa îndulśesk kolaśiĭi șî kafa — šećer je sladilo kojim se slade kolači i kafa ◊ grunđin đi miriśikă — kocka šećera ◊ đemult, în vrĭamĭa lu stramuoșî nuoștri, ku un grunđin đi miriśikă aĭ putut să țuś fata măĭ frumuasă-n sat — nekad, u vreme naših pradedova, za jednu kocku šećera mogao si da poljubiš najlepšu devojku u selu ♦ / (demin.) < mĭare + -ićikă [Por.] ♦ dij. var. mireśikă (Jasikovo) [GPek] ♦ dij. sin. zar (Majdanpek) [Buf.] ∞ mńareNAZIVI ZA ŠEĆER

miriśikă (Rudna Glava, Crnajka)
mireśikă (Jasikovo)
mńeriśikă (Leskovo)
mńeriśikă, mńereśikă (Tanda)
șîkir (Tanda, Gornjane)
mńeriśikă (Topla), mńereśikă (Luka)
zar (Majdanpek) [Buf.], (Plavna) [Pad.]
șaćir (Duboka) [Zvizd], (Laznica, Selište) [Hom.]
Rudna Glava  [Vidi]
3072  skamn  scamn  хоклица  skamn (mn. skamńe) [akc. skamn] (i. m.) — 1. (tehn.) hoklica, mala stolica bez naslona; šamlica ◊ la nuoĭ tutuku a fuost măĭ batrîn fĭeļ đi skamn — kod nas je panj bio najstarija vrsta hoklice ◊ skamn đi bătrîńață a fuost fakut đin tutuk ku triĭ krĭanźe în luok đi piśuare — starinska hoklica bila je napravljena od panja sa tri grane, umesto nogu ◊ skamn ku triĭ piśare — tronožac ◊ skamn đi șaḑut — hoklica za sedenje 2. sedište na tkačkom razboju; klupica ◊ skamnu la razbuoĭ ĭe blana pi kare șîađe țîsatuarĭa — sedište na tkačkom razboju je daska na kojoj sedi tkalja 3. (fig.) (zast.) sedište vlasti; glavni grad; prestonica ◊ Biļigradu ĭe skamnu lu Sîrbiĭe — Beograd je prestonica Srbije ◊ Țăļigradu ĭe skamno-l turśiesk — Carigrad je turska prestonica [Por.](stih)
Ma dusăĭ la șîḑîtuare,
În đațîră skamn ku triĭ piśuare:
Skamnu kaḑu,
Pula sa vaḑu!
O luvară, o-nvîrćiră,
Șî la kap mĭ-o beļiră

Odoh sinoć na sedeljku,
Dadoše mi tronožac!
Stolac pade,
Kur’ se vide!
Uzeše ga, zavrtiše,
Pa mu glavić zaguliše!


(Zapis: Slavoljub Radulović, učenik O.Š. „Branko Perić” u Rudnoj Glavi, čuo od dede, Gornjane, 1982. g. Prevod: Durlić) [Por.]
Rudna Glava  [Vidi]
3824  śumalkă  cimilitură  загонетка  śumalkă (mn. śumĭelś) [akc. śumalkă] (i. ž.) — (zast.) čumalka, reč kojom je počinjalo svako zagonetanje ◊ măĭ mare rîs la șăḑîtuorĭ a fuost kînd s-a luvat la śumĭelś — najviše smeha je na sedeljkama bilo kada su se hvatali zagonetki [GPek] ♦ dij. var. śumĭelśu (mn. śumĭelśe) ◊ nu puot sî-nțaļeg śumĭelśu-sta, da șî alće śumĭelśe grĭeu înțaļeg — ne mogu da shvatim ovu zagonetku, a i druge zagonetke teško shvatam (Neresnica) [Zvizd] ♦ sin. giśituare [Por.] ∞ giśi(zag.) Śumalkă, śumalkă, će prinđe đe falkă șî dă ku ćińe đi salkă. (Durĭarĭa đințîluor) — Čumalka, čumalka, hvata te za vilicu i udara tobom o vrbicu. (Zubobolja). (Kaz. Mihajlo Janković rodom iz Crnajke, 60. godina, prizećen u Gornjanima, zapis: Janković Novica, uč. VIII razreda O.Š. „Branko Perić” u Rudnoh Glavi, Gornjane, 1984. godine) [Por.]Debeli Lug  [Vidi]

Lista kazivača iz mesta: Gornjane


Id

Ime

Prezime

Nadimak

Godište

Zanimanje

Selo

Oblast

Telefon
92  Slavoljub  Radulović    1969  zanatlija  Gornjane  Porečka Reka  063 834 6352  
... NASTAVAK PRETRAGE PO OBLASTIMA USMENE KNJIŽEVNOSTI ?
 

aa
  
ăă
  
bb
  
țț
  
čč
  
ćć
  
dd
  
  
ğğ
  
đđ
  
ďď
  
ee
  
ff
  
gg
  
hh
  
ii
  
îî
  
ĭĭ
  
kk
  
ll
  
ļļ
  
mm
  
nn
  
ńń
  
oo
  
pp
  
rr
  
ss
  
şş
  
śś
  
tt
  
ťť
  
uu
  
vv
  
zz
  
žž
  
źź