Rezultat pretrage:
| Br | Vlaški | Rumunski | Srpski | Gnezdo reči | Reč u umotvorinama | Mesto | Vidi |
| 108 | avļiĭe | avlie | авлија | avļiĭe (mn. avļiĭ) [akc. avļiĭe] (i. ž.) — avlija, dvorište ◊ la loko-l batrîn, unđe ń-a fuost kasa, am avut măĭ mare avļiĭe — na starom mestu, gde nam je bila kuća, imali smo veće dvorište ♦ sin. traușă, pîrvaļiĭe, prîvaļiĭe, obuor ◊ avļiĭa îngrađită s-a kĭemat șî la nuoĭ đemult obuor, ș-a fuost obuoru kășî, oboru puorśilor, obuoru vićilor — ograđeno dvorište se i kod nas nekada zvalo obor, pa je bio kućni obor, obor svinjca, stočni obor [Por.] ♦ dij. sin. bătătură (Samarinovac, Prahovo) [Kmp.] | Pojmovi za dvorište, i njihov areal (obrada u toku) ◊ avļiĭe, traușă, pîrvaļiĭe, obuor [Por.] ◊ avļiĭe (Majdanpek) [Buf.], Porodin [Pom.] ◊ prăvaļiĭe — dvorište ◊ traușă: aĭa śe ĭe măĭ apruape đi kasă kînd ĭeș în prăvaļiĭe (Topolnica) [Por.] ◊ prăvăļiĭe — dvorište, traușă — predvorje ◊ mătur întraușă (Tanda) [Por.] ◊ obuor: Ranovac, Rašanac [Mlava], Krepoljin [Hom.], Osnić [Crn.], Isakovo [Mor.], Debeli Lig [GPek] ◊ traușă: uodma aśiĭa, kum pașășć đin kasă afară (Leskovo) [GPek] ◊ prăvăļiĭe i obuor: Malajnica [Pad.] ◊ prăvaļiĭe ◊ đi traușă n-auḑît (Urovica) [Pad.] ◊ pîrvaļiĭe — dvorište ♦ sin. avļiĭe ◊ traușă — predvorje, prostor neposredno uz vrata kuće ◊ obuor ĭe numa luok îngrađit đi viće (Plavna) [Pad.] ◊ bătătură [Kmp.] ◊ traușă ◊ tunarăm în traușă — uđosmo u dvorište (Radenka) [Zvizd] ◊ obuoru ĭe tuot înokuol, da întraușă ĭe aĭa aproape dă ușa kășî (Rašanac) [Mlava] ◊ traușa ĭe luok aproape dă ușa kășî; obuoru ĭe tuot înokuol, da dă prîvaļiĭe n-am auḑît (Ševica) [Zvizd] ◊ traușă ĭe o parće dă kasă, pi sîrbĭașće sar ḑîśe „trem” (Laznica) [Hom.] ◊ avļiĭe — dvorište ◊ obuor, gard dă viće ◊ în traușă — ispred kuće (Rečica) [Stig] | Rudna Glava | [Vidi] |
| 741 | Barbură | Barbură | Варвара | Barbură [akc. Barbură] (i. ž.) — (kal.) Varvara, kokošiji praznik; neradan dan, posvećen živini; Barbura ◊ Barbură ĭe prazńiku alu gaiń — Varvara je kokošinji praznik [Hom.] ◊ Barbura ĭe muĭare sfînțîtă, kare dă birekĭetu pomîntuluĭ — Barbura je sveta žena koja zemlji daje berićet ◊ Barbura are doă suruorĭ, kare sa kĭamă Vîrvare; ĭastă doă Vîrvare: a đin tîń ĭe k-o ḑî nainća Barburi, a Vîrvarĭa a doĭļa ĭe k-o ḑî dupa ĭa — Barbura ima dve sestre, koje se zovu Varvare; prva pada dan pre Barbure, a druga je dan posle nje (Jasikovo) [GPek] ♦ dij. var. Barbora (Malajnica) [Pad.] | (opis) La Barbură să kićiașće un duļiaće ku un kair dă lînă, or ku fuĭuor, prîngă ĭal șî pră ĭal să puńe buabe dă kukuruḑ, șî să puńe dăpa ușa kășî. Kare măĭ întîń tună în kasă đimińața la Barbură, aăla să puńe să fiĭe kluoță, ĭal ore ĭa inśimpĭașće lînga duļiaće, kî să kadă gaĭińiļi kluoț, șî să sćia kluoțîļi pră uavă. Mîńe ḑî buabiļi să dau la gaĭiń, da duļiaćiļi la puorś. Kare nare duļiaće, aăla kićiašće un urśuor ku apă. Dîn apa-ĭa mîńe ḑî să faśe zîminćit șî să dăa la gaĭiń. — Na dan Varvare, jedna tikva omotana kudeljkom stavi se iza ulaznih vrata, i po njoj i oko nje se prospu zrna kukuruza. Strana osoba koja tog dana ujutru prva uđe u kuću, postaje kvočka, i treba da čučne pored tikve da bi kvočke ležale na jajima. Sutradan se ta zrna bace kokoškama, a tikva svinjama. Ko nema tikvu, može kititi krčag s vodom. Ta voda se meša sa stočnim brašnom i, takođe sutradan, daje se kokoškama. (Zapis: D. Ilić, Sige) [Hom.] | Sige | [Vidi] |
| 585 | barḑă | barză | рода | barḑă (mn. bĭerḑ) [akc. barḑă] (i. ž.) — (ornit.) roda, ptica selica (Ciconia Ciconia) ◊ kînd ažunźe barḑa, ažunźe șî primovara — kad stigne roda, i proleće stiže ♦ var. barză (Valakonje, Savinac, Lubnica, Gamzigrad) [Crn.] ♦ sin. stîrk (Rudna Glava) [Por.] ♦ sin. stîlk (Sige) [Hom.] ♦ dij. var. barză [Kmp.] ♦ / ? barḑă / barză < barz < brĭaz „pistriț” — šaren (exp. Durlić) ∞ brĭaz | (ver.) Bărḑîļi duk kuku primovara, șî tuamna provin dupa ĭel, șă-l ĭau înapuoĭ.— Rode donose kukaviicu s proleća, a s jeseni dolaze po nju i vraćaju je nazad. (Kaz. B. Paunović, Tanda, zapis: Durlić, 15. VII 2015) ♦ barḑă (Topla) [Crn.], Tanda, Crnajka, Klokočevac [Por.], Malajnica [Pad.] ♦ bardușă (Vajuga) [Dun.] ♦ kiļibază (Podvrška) [Dun.] | Osnić | [Vidi] |
| 4976 | bruaskă ku śovańe | broască țestoasă | корњача | bruaskă ku śovańe (mn. bruoșć ku śovań) [akc. bruaskă ku śovańe] (sint.) — (bot.) kornjača (Testudo graeca) ◊ bruaskă ku śovańe are śovańe đi uos tare, kare grĭeu sa sparźe — kornjača ima čvrst koštani oklop koji se teško razbija ◊ bruaskă ku śovańe sapă kuĭb în pomînt, șî-n ĭel faśe uauă — kornjača kopa gnezdo u zemlji, i u njega polaže jaja ♦ var. bruaskă ku śovată (Tanda) [Por.] ♦ dij. var. broaskă țăstoasă (Malajnica) [Pad.], (Prahovo) [Kmp.] ♦ dij. var. broaskă ku śovanu (Melnica) [Mlava] ♦ dij. var. broskă ćistosă (Majdanpek) [Buf.] ♦ dij. var. bruaska ku śokan (Sena) [Zvizd] ∞ bruaskă | (ver.) Kare omuară bruaska ku śovańe, iĭ muare mumî-sa. — Ko ubije kornjaču, umreće mu majka. (Zapis: Durlić. Čuo u ranom detinjstvu u Rudnoj Glavi.) [Por.] | Rudna Glava | [Vidi] |
| 1546 | buș | floricele | кокице | buș1 (mn. bușî) (i. m.) — kokice, pečena i raspukla zrna kukuruza ◊ bușî la nuoĭ să fak dîntr-o suartă dă kukuruḑ da-l galbin ku buobu mik — kokice se kod nas prave od jedne vrste žutog kukuruza sa sitnim zrnom [Hom.] [Bran.] ♦ dij. sin. kokuoș (Rudna Glava) ♦ var. kokuașă (Topolnica) [Por.] ♦ dij. sin. śubenśi (Malajnica) [Pad.] ♦ dij. sin. kokodań (Velika Kamenica) [Dun.] ∞ kukuruḑ | Sige | [Vidi] | |
| 3367 | țoță | ţoţă | копа | țoță (mn. țoțe) [akc. țoță] (i. ž.) — kopa, kupasta gomila kukuruzne šaše ◊ au kuļes porumbu șî astădz au đe gînd să taie tuļeńi șî să fakă țoță — obrali su kukuruz i danas planiraju da poseku šašu i naprave kope ♦ var. țuță (Plavna) [Pad.] ♦ up. glugă [Mlava], [Crn.], stup [Por.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 3147 | ćeĭkă | ceică | тетка | ćeĭkă (mn. ćeĭke) [akc. ćeĭkă] (i. ž.) — tetka ◊ ćeĭkă ĭe suora lu tata ș-alu muma — tetka je očeva i majčina sestra ◊ uomu lu ćeĭka ĭe mutușuoń — tetkin muž je tetak (teča) [GPek] ◊ am ramas sarak đi mik, pî m-a krĭeskut ćeĭkă ku mutușuońu ka pi kopilu luor — ostao sam od malena siroče, pa su me podigli tetka i teča kao svoje dete [Por.] ♦ dij. var. ćeće ◊ ćeće, unđe mutușuońu? — tetka, gde je teča? (Zlot, zapadna polovina) [Crn.] ∞ ńam | RASPÎNĐITU VUORBILOR, ĻEGAĆE ĐI SORA LU TATA: (Raširenost naziva za očevu sestru) I — Rîu Porĭeśi (Porečka Reka) [Por.] ◊ ćeĭkă, suora lu tata ș-alu muma (cela) ♦ muž, svuda: mutușuoń II — Pĭeko-l đi Sus (Gornji Pek) [GPek] ◊ ćeĭkă, suora lu tata ș-alu muma (Jasikovo) III — Ćimoko-l Ńegru (Crnorečje) [Crn.] ◊ ćeĭkă, suora lu tata ș-alu muma (Topla, Luka, Bučje, Krivelj, Brestovac, istočna polovina sela Zlot, prema Podgorcu) ♦ u Brestovcu „ćeĭkin” muž: moșuoń ◊ ćeće, suora lu tata; suora lu muma: mamikă (Zlot, zapadna polovina sela); ovde muž „ćeće”: mutușuoń IV — Padureńi [Pad.] ◊ mătușă (Malajnica, Jabukovac) V — Kîmpeńi (Negotinska Krajina) [Kmp.] ◊ mătușă (Prahovo) VI — Zvižd [Zvizd] ◊ ćeĭkă, suora lu muma ș-alu tata (Duboka, Ševica) VII - Mlava ◊ ćeĭkă, suora alu muma ș-alu tata (Ranovac, Manastirica) VIII - Omuoļ - Homolje [Hom.] ◊ ćeĭkă (Medveđiță) IX - Stig ◊ ćeĭkă, suora lu muma (Kobilje) ◊ ćeće, suora lu tata, uomu-su: matušuoń (Kobilje), | Leskovo | [Vidi] |
| 1349 | dîmîzluk | tamazlâc | домазлук | dîmîzluk (mn. dîmîzluś) [akc. dîmîzluk] (i. m.) — 1. domazluk, odabrani primerak domaće životinje koji se ostavlja za priplod ◊ purśelo-sta nu-l taĭ, ăl las đi dîmîzluk — ovo prase ne koljem, ostavljam ga za domazluk ♦ var. dumîzluk, domîzluk [Por.] ♦ dij. var. tămăzlîk [Kmp.] ♦ dij. var. tamazlîk ◊ dakă vrĭeĭ, sî-ț dau un berbeśel đi tamazlîk — ako hoćeš, daću ti jednog ovnića za domazluk [Crn.] ♦ dij. var. dămăzluk 2. prihod domaćinstva; opšti napredak, blagostanje ◊ dămăzluku ĭe măĭ bun śe aĭ în viće, ku śe kasa dîă înainće — domazluk je sve ono najbolje što imaš od priploda, sa čime kuća napreduje (Jasikovo) [GPek] ♦ dij. var. tămîzlîk (Malajnica) [Pad.] | Rudna Glava | [Vidi] | |
| 1208 | dîrză | dârză | одећа | dîrză [akc. dîrză] (i. ž.) — odeća a. iznošena, pocepana, odrpana odeća; dronjci ◊ am fuost sarak, n-am avut țuaļe nuoĭ, numa-m mĭers în ńiśći dîrză — bio sam siromah, nisam imao novo odelo, nego sam išao u nekim dronjcima ♦ sin. rîză, trĭanță, zdrĭanță [Por.] b. (zast.) devojačka sprema, odeća koju je mlada unosila u mladoženjin dom na dan svadbe; dar ◊ dîrză a kuprins țuaļiļi đi purtat, kapatîńe, așćernut șî astrukamînt — devojačka sprema je obuhvatala radnu odeću, jastuke, prostirku i pokrivače [Crn.] ◊ la nuntă, guovĭa a skuos dîrzîļi a iĭ tuaće, să ļi vadă lumĭa — na svadbi, mlada je iznosila sve svoje darove, da ih ljudi vide [GPek] | Raspînđitu vuorbi KRAJINA [Kmp.] ♦ nepoznato: Dupljana, PADURENI [Pad.] Jabukovac, Plamna, Malajnica POREČ [Por.] ♦ nepoznato: Topolnica ♦ dronjci, stara odeća: Rudna Glava, Crnajka, Tanda GORNJI PEK [GPek] ♦ mladini darovi: Jasikovo, Leskovo CRNA REKA [Crn.] ♦ mladini darovi: Topla, Bučje, Bor, Osnić MLAVA [Mlava] ♦ mladini darovi: Rašanac, Ranovac ZVIŽD [Zvizd] ♦ mladini darovi: Duboka HOMOLJE [Hom.] ♦ dronjci, stara odeća: Medveđica ĆUPR. MORAVA [Mor.] ♦ dronjci, stara odeća: Beljajka STIG [Stig] ♦ nepoznato: Rečica | Rudna Glava | [Vidi] |
| 2397 | ferĭastă | ferastră | прозор | ferĭastă (mn. ferĭeșć) [akc. ferĭastă] (i. ž.) — (tehn.) prozor ◊ ferĭasta ĭe gaura-n parĭaće pin kare tună viđiarĭa — prozor je otvor u zidu kroz koji ulazi svetlost ◊ kînd lumĭa a trait ăn borđiĭe, n-așćut đi ferĭeșć — kada su ljudi živeli u zemunicama, nisu znali za prozore ◊ kînd s-a dus turśi, a-nśeput sî fakă bîrnarĭață, ku ferestuĭś miś, la kare în luok đi stîklă a pus pĭaļe đi ĭed, kare a raso, a raso pănă nu s-a supțîĭat atîta đi s-a vaḑut pin ĭa — kada su Turci otišli, počeli su da dižu brvnare, sa malim prozorima, na koje je se stavljala jareća koža, koju su drali, drali dok se nije istanjila toliko da je postala providna ◊ la ferĭastă astăḑ sa pun feruanke — na prozor se danas stavljaju zavese ◊ a dat ku pĭatra, a spart ferĭasta — bacio kamen, razbio prozor ◊ ferĭasta đeșkisă, ferĭasta înkisă — prozor otvoren, prozor zatvoren ◊ sa uĭtă pi ferĭastă — gleda kroz prozor ◊ ḑînḑîĭe đi frig supt ferĭastă, kă ńima no-l lasă înuntru — cvokoće od hladnoće pod prozorom, jer ga niko ne pušta unutra [Por.] | (opis) Ferĭasta are darak (1), fakut đin patru blăń măĭ gruasă, înkeĭaće la vîrurĭ, puaće să aĭbă un uokĭ or duauă (3); uokĭu ĭe fakut đin źam (2), źamu ĭe fakut đi blanuță, kare pi đinuntru au žgĭab în kare sa puńe stîkla (4). Pănă n-a ĭeșît stîkla, ferĭasta a fuost astupată ku pĭaļe đi ĭed, rasă đi măĭ mulće uorĭ pănă nu s-a provaḑut. Đi să nu tună uoțî, găžđiļi la ferĭeșć a pus fĭară înkruśișaće. Źamurļi a fuost prinsă în darak ku țîțîńe,(6) da s-a-nkis la mižluok ku laĭber. Đi la o vrĭame înkuaśa, kuolțurļi s-a-ntarit ku pļekurĭ, taĭaće-n vinglă. (5) — Prozor ima štok (1), izrađen od četiri deblje daske, užljebljene na krajevima; može da ima jedno ili dva krila (okna) (3); krilo je izrađeno od rama (2), a ram od letvica, koje iznutra imaju žljeb u koji se uglavljuje staklo (4). Dok se nije pojavilo staklo, prozor je bio pokriven jarećom kožom, koja se drala više puta dok ne bi postala providna. Od nekoga vremena na ovamo, przorski ram se ojačavao metalim vinglama.(5) Da ne bi ušli lopovi, bogatiji su na prozore stavljali unakrsne rešetke. Krila su bila prikačena na ram pomoću šarki, (6) a zatvarala su se rajberom. (Kaz. Mihajlo Germanović, zapis: Durlić, 9. VIII 2013.) [Por.] ◊ ğam (Prahovo) [Kmp.] ◊ ğamb (Rtkovo) [Dun.] ◊ pĭenđiră [akc. pĭenđiră] (Ranovac) [Mlava], (Duboka) [Zvizd], (Osnić) [Crn.]◊ pĭenđeră (mn. pĭenđerĭ) (Neresnica) [Zvizd] ◊ pĭenđer (Svinjarevo) [Pom.] ◊ pĭenđir (Isakovo, Bigrenica) [Pom.] ◊ ferĭastă (Manastirica, Rašanac) [Mlava], (Plavna, Malajnica) [Pad.] ◊ ferĭastră (Davidovac) [Dun.] | Rudna Glava | [Vidi] |
| 2301 | glugă | glugă | копа | glugă (mn. gluź) [akc. glugă] (i. ž.) — 1. kopa, stog šaše ◊ glugă ĭe gramada dă tuļeĭ, kare sa faśe dupa kuļiesu kukuruḑuluĭ — kopa je gomila tuluzine, koja se pravi posle berbe kukuruza [Mlava] ◊ kînd kuļieź kukuruḑu, taĭ tuleńi șî faś măldarĭ; măldari ļeź ku nuĭaļe, șî-ĭ aduń ăn glugă — kad obereš kukuruz, posečeš stabljike i napraviš snop; snopove vežeš vrbljikom, i sakupiš ih u kopu (Topla) [Crn.] ◊ gluźiļi đi pi luok, traź la kasă șă ļi grămađieșć — kope sa njive dovezeš kući, i sadeneš (Tanda) ◊ kîć-o dată, gluźiļi ramîn pi luok, șă kînd înśiape să ńingă — ponekad, kope ostanu na njivi i kad počne da pada sneg (Crnajka) ♦ dij. sin. stup (Rudna Glava), țuță (Topolnica) [Por.] ♦ dij. sin. țoță (Malajnica), țuță (Plavna) [Pad.] 2. smotuljak, umršena gužva nečega ◊ vĭek nu măĭ đizvîrḑășć gĭemo-sta, kî l-a-nvîrḑît mîțu tuot, l-a fakut glugă — nećeš nikad rasplesti ovo klube, jer ga je mačka svog umrsila (Rudna Glava) [Por.] | Rašanac | [Vidi] | |
| 5075 | gorovĭală | goroveală | прљавштина | gorovĭală [akc. gorovĭală] (i. ž.) — prljavština ◊ spalaĭ kamașa aĭa, pănă nu ĭeșî toata gorovĭala đin ĭa — prala sam tu košulju, dok nije izašla sva prljavština iz nje ♦ sin. imală [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5558 | kameńeće | căminete | камин | kameńeće (mn. kameńeț) [akc. kameńeće] (i. m.) — (izob.) kamin ◊ în kasa bătîrnă am avut kameńeće — u staroj kući imao sam kamin [Pad.] ♦ dij. var. kamin [Por.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5088 | koćeļi | coteli | претурати | koćeļi (ĭo koćeļesk, ĭel koćeļeșće) [akc. koćeļi] (gl. nesvrš.) — preturati, premetati po stvarima ◊ pănă noĭ am fost duș, a veńit vrunu șî ńe a koćeļit pin kasă — dok smo mi bili odsutni, neko je došao i preturao nam po kući [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5561 | marźińi | mărgini | одстранити | marźińi (ĭuo marźińesk, ĭel marźińașće) [akc. marźińi] (gl. p. ref.) — odstraniti, skloniti u stranu ◊ kîńiļe-la a latrat, a latrat, pĭeurmă s-a dus, s-a mărźinat — pas je lajao, lajao, a posle je otišao, sklonio se u stranu [Pad.] ∞ marźină | Malajnica | [Vidi] | |
| 6087 | mitokosî | mitocosi | преокренути се | mitokosî (ĭuo ma mitokosăsk, ĭel sa mitokosașće) [akc. mitokosî] (gl. p. ref.) — (zast.) preokrenuti se, preobraitii se, poremetiti se ◊ ĭeļ nuĭe măĭ om kum a fost, fu bolnav kîta, ama atîta iĭ s-a mitokosît śeva în kap đe nu măĭ kunoașće pe ńima — on više nije čovek kao što je bio, beše malo bolestan, ali toliko mu se nešto preokrenulo u glavi da više nikoga ne prepoznaje ♦ sin. sminći [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5808 | nîmeńi | numeni | наменити | nîmeńi (ĭuo nîmeńesk, ĭel nîmeńașće) [akc. nîmeńi] (gl. p. ref.) — (rel.) namenjivati na daći; deliti ◊ la pomană sa nîmeńașće la-l muort tuot śi ĭe sprimit đi ĭel, đi la kolaś pănă la țuaļe — na daći se pokojniku namenjuje sve što je za njega spremljeno, od kolača do odeće ◊ śe guod sa nîmeńașće, sa ĭa-n mînă, sa țukă șî sa ḑîśe să fiĭe la-l muort, în śaso-la să vină șî să primĭaskă — šta god se namenjuje, uzme se u ruku, poljubi i kaže se neka to bude pokojnikovo, u taj čas da dođe i da to primi [Por.] ♦ dij. var. numi (Malajnica) [Pad.] ♦ dij. var. meńi (Jasikovo) [GPek] | Rudna Glava | [Vidi] | |
| 5233 | Padurĭan | pădurean | Падурјан | Padurĭan (mn. Padurĭeń) [akc. Padurĭan] (i. m.) — (etn.) Padurjan ◊ Padurĭan ĭe uom kăsătorit în țînut paduruos, kare traĭașće đin oĭariĭe — Padurjan je čovek naseljen u šumovitoj oblasti, koji živi od ovčarstva ◊ Padurĭan ĭe poļikră kare a dato kîmpeńi ńigoćinuluĭ la munćeń đi pi Miruoś — Padurjan je nadimak koji su negotinski ravničari dali planincima sa Miroča ◊ saće rumîńeșć ku Padurĭeń sînt Plamna, Ĭekubouț, Malaĭńița, Vratna șî Urovuță — vlaška sela sa Padurjanima su Plavna, Jabukovac, Malajnica, Vratna i Urovica ◊ Padurĭană — Padurjanka ♦ sin. Munćan [Pad.] ∞ padure | Plavna | [Vidi] | |
| 5115 | pagubă | pagubă | штета | pagubă (mn. pagube) [akc. pagubă] (i. ž.) — šteta ◊ ploaĭa asta a fakut mare pagubă la drumuri pin satu nostru — ova kiša nanela je veliku štetu putevima kroz naše selo [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 2688 | pivă | piuă | лочка | pivă2 (mn. pivĭ) [akc. pivă] (i. ž.) — (tehn.) ločka, breov; kočnica ◊ piva đi kar ĭe un tutuk skobit kît ĭe larźimĭa alu șîna lu ruata karuluĭ, șî ku ĭa sa înpĭađikă karu kînd mĭarźe-n vaļe, înkarkat ku tovar grĭeu — ločka je jedan trupac izdubljen za širinu šine kolskog točka, kojim se koče kola kada pod teškim teretom idu nizbrdo ◊ piva la vîr are o buată, đi kare sa ļagă lanțu ku un kîpatîń, da ku alalalt lanțu ĭe ļegat đi ruda karuluĭ — ločka ima na vrhu jednu budžu, o koju je vezan lanac jednim krajem, a drugim je lanac vezan za kolsku rudu ◊ piva astîḑ sa faśe đi fĭer, șî fînka karurļi đi buoĭ gata s-a pĭerdut, akuma sa puńe la prikoļița đi traktur — ločka se danas pravi od metala, i pošto su se zaprežna kola gotovo izgubila, sada se stavlja na traktorsku prikolicu (Crnajka) [Por.] ♦ dij. sin. pĭađikă ◊ la nuoĭ nuĭe kunoskută vuorba „pivă”, aĭa la nuoĭ sa kĭamă pĭađikă — kod nas nije poznata reč „piva”, kod nas se to zove kočnica (Jasikovo) [GPek], pĭađikă (Sige) [Hom.] ♦ dij. sin. oprituare (Kobilje) [Stig] ♦ dij. sin. înpeđekatuare (Kladurovo), păpuk dă kar (Ranovac), papuk dă roată dă kar (Bošnjak, Mlava) [Mlava], papuk dă kar (Isakovo) [Mor.] ◊ papuku s-a pus la ruata dă kar kînd a mĭers ku karu pră pripor învale, să inpĭađiśe karu, să nu ĭa mau — ločka se stavljalala na kolski točak kad se kolima išlo nizbrdo, da zakoči kola, da ne uhvate maju (Vrbnica, Pomoravlje) [Pom.] ∞ pĭađikă | (kom.) Srpski naziv „ločka” peuzet je, kao privremeni prevod, od Srba iz sela Dobre kod Golupca, s obzirom na to da u srpskoj literaturi nije nađen odgovarajući naziv za predmet. Primeri: ◊ pivă — Boljetin i dr. sela Porečke Reke [Por.], Jabukovac [Pad.] ◊ piuă — Prahovo [Kmp.] ◊ pĭađikă — Gornji Pek [GPek], Krivelj, Brestovac [Crn.], Sige [Hom.] ◊ papuk — Isakovo, Vrbnica [Pom.], Bošnjak [Mlava], Dobra Voda, Ravna Reka [Res.] ◊ păpuk — Ranovac [Mlava] ◊ înpeđekatuare — Kladurovo [Mlava] ◊ vulpĭe — Ševica [Zvizd] ◊ podval (?) — Malajnica [Pad.] ◊ buarnă — Osanica [Hom.] | Rudna Glava | [Vidi] |
| 3336 | porkońi | porcoi | саденути | porkońi (ĭuo porkońesk, ĭel porkońiașće) [akc. porkońi] (gl. p. ref.) — sadenuti, skupiti seno u stog ◊ kînd sa uska fînu în kupițîaļe, lumĭa înśiape să porkońaskă — kad se seno u naviljcima osuši, ljudi počinju da sadevaju stogove ◊ porkońitu sa lukră ku furśiļi đi ļemn au đi fĭer — sadevanje stogova vrši se gvozdenim ili drvenim vilama ◊ marimĭa porkuońuluĭ sa ĭa dupa aĭa kum ăl trag pănă la klańe — veličina stoga određuje se prema tome kako će ga prevući do plasta ◊ dakă ĭe ļivađa mare ku fîn grĭeu, sa fak șî porkuońi măĭ marĭ, șî sa înžugă vićiļi kă așa porkouń sa traźe ku tînžala — ako je livada velika sa tešklim senom, prave se i veći stogovi, pa se preže stoka jer se takav stog prevlači potegljicom ◊ dakă ĭe ļivađa pi pođină, or ĭe măĭ mikă ku fîn măĭ ușuor, șî porkuońi sînt măĭ miś kî sa trag ku mîńiļi pi tîrș, or iĭ duk duoĭ inș pi duoĭ parĭ lunź, bagaț supt porkuoń — ako je livada na padini, ili je manja sa lakšim senom, i stogovu su manji jer se prevlače rukama na granju, ili ih nose dve osobe između sebe, na dve dugačke motke, podmetnute pod stog [Por.] ♦ dij. var. porkoi (Malajnica) [Pad.] ∞ fîn | Rudna Glava | [Vidi] | |
| 5417 | pripă | pripă | журба | pripă (mn. pripe) [akc. pripă] (i. ž.) — (ret.)(o poslu) žurba, brzanje ◊ în lok să lukre înśet șî să ginđeaskă bińe, ĭel a lukrat ku pripă, șî a greșît đe tot — umesto da radi polako i da razmišlja, on je radio u žurbi, i sasvim je pogrešio ◊ ńiśun lukru nuĭe bun kînd să lukră ku pripă — nijedan posao nije dobar kad se radi u žurbi ♦ sin. grab [Pad.] ∞ pripi | Malajnica | [Vidi] | |
| 5416 | pripi | pripi | брзати | pripi (ĭuo pripesk, ĭel pripeșće) [akc. pripi] (gl.) — (ret.) (o poslu) brzati, žuriti ◊ ńiśkînd nu pripi kînd lukri śeva măĭ întîĭ — nikad nemoj brzati kad nešto radiš prvi put ♦ sin. grăbi [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5576 | reklă | reclă | џемпер | reklă (mn. rekļe) [akc. reklă] (i. ž.) — džemper ◊ rekla ĭeste țoala ku mîńeś kare să împļećeșće đin lînă, šî să poartă kând ĭe frig — džemper je odeća sa rukavima koja se plete od vune, i nosi se kad je hladno ◊ sînt doă feluri đe rekļe, una ĭe la bumbi şî să înkeptură înăinće, şî alta ĭe ku gură šî să îmbrakă pistă kap — ima dve vrste džempera, jedna sa dugmetima i zakopčava se spreda, a druga sa otvorom i navlači se preko glave [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5646 | skurćeĭkă | scurteică | либада | skurćeĭkă (mn. skurćeĭś) [akc. skurćeĭkă] (i. ž.) — libada ◊ [Pad.] skurćeika ĭe țoală skurtă pănă la brâu šî are mâńeś lunż, să poartă pistă śupag — libada je haljetak kratak do pojasa, sa dugim rukavima, nosi se preko košulje [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 3301 | strașură | sperietoare | страшило | strașură (mn. strașurĭ) [akc. strașură] (i. ž.) — strašilo ◊ strașură ĭe o žukariĭe fakută ka uomu în țuaļe rupće, înțapată în mižluoku luokuluĭ pļin đi ruod, sî spomînće păsîrļi — strašilo je naprava u obliku odrpanog čoveka, postavljena u sredinu njive pune roda, da plaši ptice ◊ pi lînga strașură, mulț a spumîntat păsîrļi șî ļ-a dudait đi pi luokurļi luor ku tuakă — pored strašila, mnogi su plašili ptice i terali ih sa svojih njiva pomoću čegrtaljke [Por.] ♦ dij. var. strașlă (Jasikovo) [GPek] ♦ dij. sin. spomînta ◊ am pus spomînta în porumb — postavio sam strašilo u kukuruzu (Malajnica) [Pad.] ♦ dij. var. spamînta (Gradskovo, Mali Jasenovac) [Tim.] | Rudna Glava | [Vidi] | |
| 3782 | śubenśi | floricele | кокице | śubenśi [akc. śubenśi] (i. m.) ● v. buș [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5256 | śung | ciung | сакат | śung (śungă) (mn. śunț, śunće) [akc. śung] (prid.) — (med.) sakat, bangav ◊ śung ĭe uom kare are o mînă răćeḑată đin kuot — sakat je čovek koji ima ruku odsečenu od lakta [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5570 | tăpălagă | prostalău ? | глупандер | tăpălagă (mn. tăpălăź) [akc. tăpălagă] (i. s.) — glupander, budaletina ◊ tăpălagă ĭe uom tare prost șî narod — tepelaga je jako prost čovek i budala [Pad.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 5098 | zăbik | zăbic | крљаница ? | zăbik (mn. zăbiśe) [akc. zăbik] (i. s.) — (nutr.) krljanica ? ◊ zăbik să faśe đin malaĭ uskat șî fărîmat marunt, kare să friźe în untură — krljanica se pravi od suve i sitno mrvljene proje, koja se prži na masti [Pad.] ♦ dij. sin. pufă (Rudna Glava) [Por.] | Malajnica | [Vidi] | |
| 3501 | Źoroșćița | Joroștiţa ? | Ђурђиц | Źoroșćița (mn. Źoroșćiță) [akc. Źoroșćița] (i. ž.) — (kal.) Đurđic, slava ◊ Źoroșćița ĭe prazńiku lu moșîĭa noastră dăn babaluk — Đurđiț ĭe slava našeg imanja od starina ◊ la prazńik tatî-mĭu îngă sa înśinpĭașće pră pomînt, kînd sa-nkină în kuot, dupa ușă — na slavi moj otac još uvek kleči na zemlji kada metaniše u uglu sobe, iza vrata [Mlava] ∞ prazńik | Vlaški nazivi za Đurđic: I Porečka Reka ♦ Žuroșćița, Źuźoćița, Źoroșćița (Rudna Glava) ♦ Đurđika, Đorđoșćița, Źorźoșćița (Tanda) II Crna Reka ♦ Đorđoșćița (Topla) ♦ Źorźoșćița (Krivelj) III Padureni ♦ Źoșćița (Plamna) ♦ Đorđoșița (Malajnica) IV Kmpeńi ♦ Đurđeșćița (Prahovo) V Zvižd ♦ Žožoșćița (Voluja) VI Gornji Pek ♦ Źurźoșćița (Jasikovo) | Stamnica | [Vidi] |
| 5084 | șurumpău | șarampău | шарампов | șurumpău (mn. șurumpăĭe) [akc. șurumpău] (i. s.) — trag, šanac; niz ◊ a ploĭat țapîn, șî apa a fakut numa ńișći șurumpăĭe pista drum — padala je jaka kiša, i napravila je samo neke šančeve preko puta ◊ kînd am fuost miś, paduki ń-a mĭers șurumpău pista frunće — kad smo bili male, vaške su nam išle u nizu preko čela [Por.] ♦ dij. var. șarampoĭ (Malajnica) [Pad.] | Rudna Glava | [Vidi] | |
Lista kazivača iz mesta: Malajnica
 Id | Ime | Prezime | Nadimak | Godište | Zanimanje | Selo | Oblast | Telefon |
| 76 | Bojan | Aleksandrović | sveštenik | Malajnica | Padurenjui | |||
| ||||||||
|
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
 |
 |
|||
|
|
||||
 |
||||