Kartica sela:

Voluja Valuĭa [151]

(m. sg.) Valuĭan • (m. pl.) Văluĭeń • (f. sg.) Valuĭană • (f. pl.) Văluĭeńe • Zapadni Vlasi • Ungurjani • Narečje: [Zvizd]

pi/pe/pĭe/pră/pă	đi/đe/ďe/dă	klańe/klaĭe	ḑău/zău	śe/će/če/ťe	ź/đ/ď/ğ

VOLUJA (1.318 st.), ratarsko-stočarsko (28,8% agrarnog st.) seosko naselje razbijenog tipa, u središtu Zvižda, na (190-300 m) dolinskim stranama (veđi deo na desnoj) Peka, desne pritoke Dunava, i stranama njegove desne pritoke Volujske reke, s obe strane magistralnog puta i železničke pruge Požarevac- Zaječar, 7 km istočno od Kučeva. Površina atara iznosi 16.085 ha. Naziv sela je zoogeografskog porekla - od reči vo. Objedinjuje pet zaselaka, Staro selo, Srpsku reku, Polje, Marinkovac i Bosljkovac. U ataru, na mestu Strenjak, ima vnše "stočarskih koliba" ("salaša"). Spada u stara sela. Ostaci starina svedoče o ranijoj naseljenosti (crkvište i selište iz srednjovekovnog doba u zaseoku Marinkovac). Kroz istoriju pominje se više puta, 1380. u povelji kneza Lazara, 1725. u austrijskim spisima pod nazivom Volue, 1733. (47 kuća), 1818. (78 kuća) i kasnije (1840. - 114, 1868. - 132 kuće itd.). U vreme najezde Turaka (XV v.) st. se iselilo u Banat. U vreme austrijske okupacije Zvižda (1718-1738) rumunizovani Srbi (starosedeoci) se ponovo naseljavaju ("banatska struja"), zajedno sa Vlasima (Ungurjani iz Almaša u Banatu i Carani iz Vlaške u Rumuniji). Posle I i II srpskog ustanka doseljavaju se Srbi sa Kosova i iz Braničeva i Vlasi iz okolnih sela i Timočke krajine, a krajem XIX v. srpski živalj iz okolnih sela. Srbi su se vremenom asimilovali sa Vlasima. St. je pravoslavno (slavi Petkovicu, Sv. Alimpija, Sv. Aranđela, Sv. Jovana, Sv. Nikolu, Đurđic, Malu Gospojinu, Sv. Vrače i dr., seoska slava Velika Gospojina), a nacionalno se najvećim delom izjašnjava kao srpsko. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,4 (1961) do 1,2 (1991). Električno osvetljenje dobija 70-ih god. XX v., telefonske veze 1991, a vodosnabdevanje je individualno (kaptirani izvori). Ima osmorazrednu OŠ "Slobodan Jović" (počela sa radom 1879), zdravstvenu stanicu, veterinarsku ambulantu, poštu, otkupnu stanicu agrarnih proizvoda, vnše zanatskih radnji i dr. Sedište je MK za tri naselja (Blagojev Kamen, Brodica i V.)

• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Voluja

O poreklu stanovništva:

(U pripremi!)

S T A T I S T I K A

1850.¹⁾ (Vlasi)

1866.²⁾ (Vlasi)

1921. (Rumuni)³⁾

2011. (Vlasi)

Kuća

Duša

Svega

Srba

Vlaha

% Vl.

Svega

Srba

Rumuna

% Rum.

Svega

Srba

Vlaha

% Vlaha

Rumuna

124

625

844

725

85.9

1708

480

1087

63.64

919

510

350

38.08

G E O G R A F I K A

Fizionomske karakteristike			Nadmorska visina u m.		Površina	Tradicionalna
Tip	Oblik	Reljef	Centar	Visinski pojas	ha	privreda

GRAĐA U REČNIKU:

Etnogr. oblast: Zvižd

LEGENDA:

= vlaško

= Vlasi i povlašeni Srbi

= mešovito

= romska mahala

= bajaško (Romi)

^{1) Prvi popis u Srbiji u kome se beleže Vlasi kao posebna etnička kategorija
sproveden je 1850. godine.
Broj njihovih "kuća" i "duša" obradio je i objavio Jovan Gavrilović, vidi
Гласник Друштва србске словесности, св. 4, Београд, 1852}

²⁾Broj Vlaha na popisu iz 1866. obradio i objavio statističar Vladiomir Jakšić, u delu: В. Якшич, О племенном составе населенiя в Княжестве сербском, Типографiя Майкова, С. Петербург, 1872

³⁾Od Berlinskog kongresa (1878. g.) do kraja II sv. rata, sve administracije Srbije, Kraljevine SHS i Jugoslavije, smatrale su Vlahe Rumunima, i tako su ih tretirale u svojim zvaničnim državnim popisima!

Broj pogleda : 645

aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź