|
 |
 |
 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (m. sg.) Stamńiśan • (m. pl.) Stamńiśeń • (f. sg.) Stamńiśană • (f. pl.) Stamńiśeańe • | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
STAMNICA (1.786 st.), ratarsko (39,9% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (262 m) obalama Stamničke reke, desne pritoke Mlave, 12 km istočno od Petrovca. Površina atara iznosi 3.208 ha. U ataru ima više izvora, od kojih su značajniji, izvor ispod visa Kukuja, ispod Bresta i izvor u Botanji. Obuhvata dve glavne fizionomske celine sa šest manjih delova, Stamnicu selo (Gornji Radulovac, Skoruš sa Botanjom i nekadašnje naselje rudnika "Stamnica" - sada Specijalna ustanova za decu i omladinu) i Stačničku reku sa "krajevima" Donji Radulovac, Krivac i Debeljak. Spada u stara naselja. Pominje se pod imenom Stavnica krajem XIV v. u povelji kneza Lazara manastiru Gornjak. Pisani izvori početkom XIX v. kao samostalno selo beleže i Radulovac (1820. - 20 kuća), danas fizionomski deo naselja. Ugljenokop mrkog uglja (sa glavnim kopom u centru sela i ispostavom u Stamničkoj reci) otvoren 1935, neprekidno je radio do 1958. u selu i 1963. u Stamničkoj reci. Rudničko naselje (površine 20 ha, sa 1,5 hilj. žitelja) je planski podizano (po urbanističkom planu iz 1949) na (225-245 m) platou sa leve dolinske strane Stamničke reke, pored puta za Petrovac. Lokalna železnica (od Petrovca do rudnika u selu), izgrađena 50-ih god. XX v., služila je isključivo za prevoz uglja. St. je vlaško (slavi Mitrovdan, Sv. Alimpija, Sv. Aranđela, Petkovicu, Sv. Jovana, Beliku i Malu Gospojinu, Sv. Nikolu, Đurđic i dr.; zavetine Petrovdan i Spasovdan), starosedelačko i doseljeno iz Almaša u Erdelju, Timočke krajine, Crne Reke i Šumadije. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,6 (1961) do 1,1 (1991). Električno osvetljenje dobija 1951, asfaltni put 1980, vodovod (za 250 domaćinstava) 1986 87, a telefonske veze 1989. god. Ima osmorazrednu OŠ "Branko Radičević" (počela sa radom 1874), Specijalnu ustanovu za decu i omladinu "Dr Nikola Šumenkovnć" (formirana 1964), dom kulture, MK, veterinarsku ambulantu i dr. Dugu tradiciju ima pečenje kreča. • Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Stamnica |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
S T A T I S T I K A
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
G E O G R A F I K A
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
LEGENDA:
 = vlaško
 = Vlasi
i povlašeni Srbi
 =
mešovito 
= romska mahala
 = bajaško
(Romi) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1) Prvi popis u Srbiji u kome se beleže Vlasi kao posebna etnička kategorija sproveden je 1850. godine. Broj njihovih "kuća" i "duša" obradio je i objavio Jovan Gavrilović, vidi Гласник Друштва србске словесности, св. 4, Београд, 1852 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2) Broj Vlaha na popisu iz 1866. obradio i objavio statističar Vladiomir Jakšić, u delu: В. Якшич, О племенном составе населенiя в Княжестве сербском, Типографiя Майкова, С. Петербург, 1872 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3) Od Berlinskog kongresa (1878. g.) do kraja II sv. rata, sve administracije Srbije, Kraljevine SHS i Jugoslavije, smatrale su Vlahe Rumunima, i tako su ih tretirale u svojim zvaničnim državnim popisima! | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| x u rubrikama popisa iz 2011. godine o značava mesta u kojima je broj popisanih lica bio manji od 3 (Strategija, p. 19) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Broj pogleda : 760 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź |
||||
 |
 |
|||
|
|
||||
 |
||||