Kartica sela:

Dušanovac Ďanuva [031]

Istočni Vlasi •

pi/pe/pĭe/pră/pă	đi/đe/ďe/dă	klańe/klaĭe	ḑău/zău	śe/će/če/ťe	ź/đ/ď/ğ

DUŠANOVAC (2.320 st.)g pogranično (ka Rumuniji) ratarsko (36,1% agrarnog st.) seosko naselje zbijenog tipa, na (70-120 m) obalama Dupljanske reke, leve pritoke Kanala Jaseničke reke, s obe strane lokalnog puta ka Negotinu (preko Samarinovca), 9,5 km severno od Negotina. Površina atara iznosi 3.191 ha. Stari naziv Džanjevo krajem XIX v. zamenjen je današnjim. Povezuje dve odvojene celine sa zbijenom fizionomskom strukgurom, Jušanoeac, glavni deo naselja sa dva "kraja" - Gornji i Donji, i Kusjak, na obali Dunava (danas izletište sa vikend-kućama, a ranije veliko stovarište soli, petroleja i vina). U ataru su postojale "pivnice" (sezonsko naselje gde se prerađivalo grožđe i držalo vino i rakija) Faca (uništena u požaru sredinom XIX v., kada su se "104 pivnice s buradima, bačvama i kacama pune rakijom i vinom zapalile"). Sadašnje selo osnovano je na mestu starijeg naselja (pronađeni ostaci vodovoda, temelji crkvice, po predanju, manastira Dušice, koji je podigla carica Jelena, žena cara Dušana i dr.). Po predanju, selo je srednjovekovno, nastalo u vreme cara Dušana. Staro selo koje se nalazilo na lokapitetu Rovine raseljeno je i spaljeno od Turaka, pa potom obnovljeno na današnjoj lokaciji. Kroz istoriju pominje se više puta, 1736. - 70 kuća, 1783. - 50 kuća, 1846. - 243 kuće, 1866. - 345 kuća, 1921. - 474 doma i 2.827 žitelja i kasnije. St. je pravoslavno (slavn Petkovicu, Aranđelovdan, Nikoljdan, Mitrovdan i dr.; zavetina i crkvena slava Spasovdan) - srpsko, vlaško i rumunsko, doseljeno tokom austrijske okupacije u prvoj polovini XVIII i XIX v. iz Rumunije, Banata, Timočke krajine, Crne Reke i dr. Antropogeografskim i etnološkim ispitivanjnma svrstan je u vlaška sela. Indeks demografskog starenja (is) kreće se u rasponu od 0,6 (1961) do 1,1 (1991). U selu se nalaze dve pravoslavne crkve posvećene Uspenju Presvete Bogorodice - stara izgrađena 1908. i nova (izgradnja počela 19. septembra 1992) osvećena 2001. god. Vodosnabdevanje je kolektivno (javni vodovod - 87,3% domaćinstava) i individualno (kopani bunarn - 6,3%, sopstveni vodovodi - 3,5% i dr.). Ima osmorazrednu OŠ "Pavle Ipić Veljko" (2000 2001. - 84 učenika), MZ i MK, zdravstvenu ambulantu i dr.

• Izvor/Source: Geografska enciklopedija naselja Srbije / pod rukovodstvom Srboljuba Đ. Stamenkovića
Beograd : Geografski fakultet Univerziteta : Agena : Stručna knjiga, 2001, e.j. Dušanovac

O poreklu stanovništva:

Klik ovde!

S T A T I S T I K A

1850.¹⁾ (Vlasi)

1866.²⁾ (Vlasi)

1921. (Rumuni)³⁾

2011. (Vlasi)

Kuća

Duša

Svega

Srba

Vlaha

% Vl.

Svega

Srba

Rumuna

% Rum.

Svega

Srba

Vlaha

% Vlaha

Rumuna

260

1411

1838

1792

97.5

2205

328

1877

85.12

782

459

164

20.97

G E O G R A F I K A

Fizionomske karakteristike			Nadmorska visina u m.		Površina	Tradicionalna
Tip	Oblik	Reljef	Centar	Visinski pojas	ha	privreda

GRAĐA U REČNIKU:

Etnogr. oblast: Kmpenji

LEGENDA:

= vlaško

= Vlasi i povlašeni Srbi

= mešovito

= romska mahala

= bajaško (Romi)

^{1) Prvi popis u Srbiji u kome se beleže Vlasi kao posebna etnička kategorija
sproveden je 1850. godine.
Broj njihovih "kuća" i "duša" obradio je i objavio Jovan Gavrilović, vidi
Гласник Друштва србске словесности, св. 4, Београд, 1852}

²⁾Broj Vlaha na popisu iz 1866. obradio i objavio statističar Vladiomir Jakšić, u delu: В. Якшич, О племенном составе населенiя в Княжестве сербском, Типографiя Майкова, С. Петербург, 1872

³⁾Od Berlinskog kongresa (1878. g.) do kraja II sv. rata, sve administracije Srbije, Kraljevine SHS i Jugoslavije, smatrale su Vlahe Rumunima, i tako su ih tretirale u svojim zvaničnim državnim popisima!

Broj pogleda : 637

aa ăă bb țț čč ćć dd ḑḑ ğğ đđ ďď ee ff gg hh ii îî ĭĭ kk ll ļļ mm nn ńń oo pp rr ss şş śś tt ťť uu vv zz žž źź